Psychoterapia humanistyczno-doświadczeniowa jest współczesną wersją podejścia humanistycznego. Podejście humanistyczno – doświadczeniowe ma wiele odmian, które łączą podstawowe założenia teoretyczne. Wśród nich znajdą się między innymi psychoterapia neurolingwistyczna, Psychoterapia Skoncentrowana na Osobie (zwana także Psychoterapią Zorientowaną na Klienta), Gestalt, Focusing, Terapia Skoncentrowana na Emocjach (EFT), podejście egzystencjalne czy psychodrama.

Do wspólnych założeń psychoterapii humanistyczno – doświadczeniowej należy przekonanie, iż człowiek jest godny zaufania i nastawiony na wzrost, a jego życie w dużej mierze zależy od dokonywanych przez niego, nie zawsze w pełni świadomych wyborów. Ludzie postrzegani są jako naturalnie dążący do rozwoju i pełnej realizacji swoich potencjałów. Subiektywne doświadczanie jest podstawowym aspektem człowieczeństwa.
Wszystkie podejścia humanistyczno – doświadczeniowe łączy także spojrzenie na relację terapeutyczną jako czynnik leczący.

Wspierająca, bezpieczna, międzyludzka więź wspiera gotowość przyglądania się sobie. Psychoterapia humanistyczno-doświadczeniowa jest oparta na autentycznej, empatycznej relacji między pacjentem a psychoterapeutą, który jest w pełni obecny, odnosi się z szacunkiem i akceptacją do pacjenta. Relacja terapeutyczna daje poczucie bezpieczeństwa i umożliwia pacjentowi wyrażanie i odkrywanie osobistych trudności i emocjonalnego cierpienia. Zadaniem terapeuty jest tworzyć warunki dla zauważania i głębszego odczuwania emocji oraz precyzyjniejszego formułowania myśli.

Podczas sesji terapeuta może proponować różne sposoby sprzyjające docieraniu do doświadczenia np. rysunki, praca na symbolach, z użyciem krzeseł czy kartek, techniki wyobrażeniowe, czy zamiana rozmowy na działanie, które odbywa się w gabinecie.

Poszczególne odmiany podejścia humanistyczno – doświadczeniowego różnią się pomiędzy sobą pod względem stosowanych technik i używanych pojęć.

Psychoterapia neurolingwistyczna to zorientowana na cel, integracyjna terapia systemowa. Integracyjna oznacza, że czerpie z różnych podejść terapeutycznych, m. in. podejścia humanistycznego, poznawczo-behawioralnego, systemowego i hipnozy ericksonowskiej.

Zorientowana na cel oznacza, że skupiamy się na wyznaczonych przez pacjenta pożądanych zmianach. W psychoterapii neurolingwistycznej ważnym celem pracy psychoterapeutycznej jest wspomaganie w procesie pożądanych dla pacjenta zmian oraz uruchamianie wewnętrznych zasobów, dzięki czemu może w pełni wykorzystywać swój wewnętrzny potencjał w dalszym rozwoju osobistym, doskonaleniu swoich umiejętności, twórczym rozwiązywaniu problemów, realizacji pożądanych celów, czy tworzeniu lepszej jakości życia. W procesie uruchamiania wewnętrznych zasobów wykorzystuję zarówno procesy świadome, jak i nieświadome (poprzez otwieranie dostępu do konstruktywnych aspektów nieświadomości).

Podsumowując psychoterapię neurolingwistyczną charakteryzują m. in. następujące cechy:
– ma ona charakter integratywny i systemowy, uwzględnia wiele możliwych poziomów zmiany – od zmian w środowisku, poprzez zmianę zachowań, umiejętności, przekonań czy wartości, aż po odkrywanie swojej tożsamości (istotnych ról życiowych) i misji (powołania życiowego i zawodowego czy nadrzędnego sensu)
– wykorzystuje zarówno potencjał świadomości, jak i nieświadomości osoby
– rozwija samoświadomość i nowe umiejętności radzenia sobie z problemami
– wykorzystuje mocne strony osoby (tzw. “wewnętrzne zasoby”), traktując je jako podstawowe źródła zmiany
– dostrzegając czynniki dysfunkcyjne, skupia się na potencjale zdrowia, dobrostanu, optymalnego funkcjonowania i metodach jego aktywizowania
– skupia się na realizacji celów i pożądanych zmianach
– jest ukierunkowana na przyszłość jednocześnie posiada metody, techniki i narzędzia pozwalające uwolnić się od urazów i ograniczeń powstałych w przeszłości

Korzenie i źródła
Neurolingwistyczna psychoterapia (NLPt) wykorzystuje modele i metody NLP oraz dorobek innych podejść, rozwijając je jednak i łącząc w unikalny dla siebie sposób. Zaczęła się rozwijać w Austrii, a później w innych krajach niemieckojęzycznych w połowie lat 80. Następnie rozprzestrzeniała się w innych krajach Europy. W 1995 European Association for Neuro-Linguistic Psychotherapy zostało zarejestrowane w Wiediniu. W 1999 r. European Association for Psychotherapy (EAP) uznało neurolingwistyczną psychoterapię za spełniającą wszelkie wymogi organizacyjne, teoretyczne i metodologiczne, niezbędne do wpisania na listę autonomicznych, opierających się na podstawach naukowych “modalności” (szkół) psychoterapeutycznych. Na podstawie dostarczonej dokumentacji, w tym obejmującej projekty badawcze, w 2015 r. neurolingwistyczna psychoterapia została reakredytowana przez EAP. Obecnie należy ona do grona 21 modalności honorowanych przez EAP. Więcej informacji znajduje się tutaj. Od 2005 r. NLPt jest refundowana przez władze Włoch, a od 2007 r. przez system opieki zdrowotnej w Austrii.

Neurolingwistyczna psychoterapia w Polsce
Podejście to jest reprezentowane w naszym kraju przez Polskie Stowarzyszenie Neuro-Lingwistycznej Psychoterapii, w którym dokonuje się certyfikacja psychoterapeutów. Jedynym uprawnionym w kraju ośrodkiem szkolącym i przygotowującym psychoterapeutów do wspomnianej certyfikacji jest Polski Instytut NLP, znajdujący się w grupie sześciu ośrodków na świecie posiadających akredytację European Association for NLPt.
Od 2005 r. neuroligwistyczna psychoterapia była reprezentowana podczas konsultacji społecznych organizowanych przez Ministerstwo Zdrowia w sprawie projektu ustawy o niektórych zawodach medycznych, obejmującej również psychoterapię. W 2006 r. staliśmy się współzałożycielami i sygnatariuszami Polskiej Rady Psychoterapii, skupiającej większość organizacji szkolących i/lub certyfikujących psychoterapeutów w Polsce, reprezentujących zróżnicowane szkoły i podejścia. Od tamtej pory do chwili obecnej Polskie Stowarzyszenie NLPt regularnie uczestniczy w pracach Polskiej Rady Psychoterapii, aktualnie – po wycofaniu się Ministerstwa Zdrowia ze swojego projektu – skupiających się głównie nad stworzeniem własnego projektu ustawy o zawodzie psychoterapeuty. Tym samym jesteśmy współautorami dokumentów, programów, rozwiązań i standardów stanowiących dotychczasowy dorobek PRP.

(Źródło: Polski Instytut Nlp, econlp.eu).